Zdrowy styl życia wiąże się z koniecznością zaangażowania w utrzymanie odpowiedniej diety oraz aktywności fizycznej. Nie każdy może sobie na to pozwolić, ponieważ pogoń za karierą i natłok obowiązków pozostawiają niewiele czasu na różnego rodzaju aktywności oraz samodzielne przygotowywanie zdrowych posiłków. Z tego też powodu dieta większości ludzi opiera się na mało wartościowym jedzeniu, a nawet na jedzeniu śmieciowym. Dostarcza ono makroelementy w niewłaściwych proporcjach, przez co organizm otrzymuje zdecydowanie zbyt dużo węglowodanów i tłuszczy, a zbyt mało białka. Prowadzić to może bezpośrednio do stanu niedoboru białka, który może mieć poważne konsekwencje dla organizmu.
Czym objawia się niedobór białka?
Objawy, które pojawiają się w momencie, gdy ma miejsce niedobór białka w organizmie, są dla większości osób trudne do rozpoznania. Bardzo często wiązane są z innymi schorzeniami, co prowadzi do opóźnienia właściwej diagnozy i nasila negatywne konsekwencje. Jednym z pierwszych objawów jest wypadanie oraz łamliwość włosów. W przypadku dzieci następuje osłabienie wzrostu oraz rozwoju. Pogorszy się też im odporność, a rany będą się goiły dużo wolniej. Dłuższy niedobór białka prowadzi do pogorszenia samopoczucia, problemów ze skupieniem i z pamięcią. Sygnałem, że organizm otrzymuje zbyt mało białka może być częstsze uczucie głodu oraz ochota na słodkie lub słone potrawy. W przypadku kobiet, niedobór białka w ciąży może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, bóli głowy i obrzęków.
Czemu niedobory białka są groźne?
Białka są przede wszystkim podstawowym materiałem budulcowym w ludzkim organizmie. Obecne są w niemal każdej komórce ciała, co oznacza, że są niezbędne zarówno do rozwoju, jak i codziennej regeneracji. Stanowią także podstawę budowy przeciwciał, a zatem są kluczowe dla utrzymania odporności. Niedobór białka w diecie może powodować znaczący spadek odporności oraz utrudniać transportowanie żelaza i tlenu we krwi. Jego zbyt niska zawartość zakłóca również utrzymanie odpowiedniego pH krwi. Długotrwałe niedobory białka mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak osłabienie kości, zwiększone ryzyko złamań, a także spadek masy mięśniowej. Rzadkim, lecz bardzo poważnym skutkiem niedoboru białka jest kwashiorkor, który objawia się m.in. obrzękami oraz stłuszczeniem wątroby. Choć początkowe objawy niedoboru białka mogą być subtelne, konsekwencje długotrwałego braku mogą być niezwykle groźne, prowadząc nawet do ostrej anemii i zagrożenia życia.
Jak wyrównać niedobór białka w organizmie?
Podstawą wyrównywania poziomu białka w organizmie jest zmiana nawyków żywieniowych. Przejście na odpowiednio zbilansowaną dietę pozwoli organizmowi na powrót do normalnego funkcjonowania. Dobrym rozwiązaniem na początku będzie skorzystanie z diety wysokobiałkowej, która pomoże w szybszym przywróceniu organizmu do stanu równowagi. Przyjęte jest, że człowiek bez nadmiernego wysiłku fizycznego potrzebuje od 0,8 do 1,1g białka na każdy kilogram masy ciała dziennie. Gdy ma miejsce niedobór białka, można tą wartość zwiększyć nawet do 2g na każdy kilogram masy ciała. W przypadku, gdy organizm ma problemy z przyswajaniem białek, warto skorzystać z preparatów medycznych, które poza skoncentrowanym białkiem zawierają dodatki ułatwiające jego wchłanianie.
Jak powinna wyglądać dieta przy niedoborze białka?
Przede wszystkim codzienna dieta powinna być dokładnie zbilansowana. Standardowym rozkładem makroelementów dla dorosłego człowieka jest:
- 45-60% węglowodanów,
- 20-35% tłuszczów,
- 15-25% białka.
Przy niedoborze warto trzymać się górnych granic zawartości białka. Istotne jest wykorzystanie jakościowych składników. Produkty wysokoprzetworzone są złym źródłem makroelementów, dlatego też trzeba skupić się na składnikach świeżych i naturalnych. Niedobory białka można szybko wyrównać stosując jego lekkostrawne źródła. Warto w diecie uwzględnić nabiał taki jak sery twarogowe i jogurt typu skyr. Dobrymi źródłami są też ryby, ze względu na zawartość tłuszczów nienasyconych, oraz mięso kurczaka, w którym znajduje się zdecydowanie najmniej tłuszczy nasyconych. By ułatwić sobie zdrowe odżywianie postawić można na catering dietetyczny, który dostarcza gotowe posiłki zawierające jedynie produkty najwyższej jakości. Każda dieta pudełkowa w takiej ofercie jest odpowiednio zbilansowana. Bez problemu znaleźć też można diety wysokobiałkowe, polecane w przypadkach niedoborów lub przy zwiększonej aktywności fizycznej.
Jak unikać niedoborów białka?
By zapewnić organizmowi odpowiednie proporcje wszystkich makroelementów, w tym białka, niezbędne jest utrwalenie przyzwyczajeń żywieniowych związanych z utrzymaniem zdrowej diety. Właściwie zbilansowana dieta, niezależnie od tego czy będzie ona dostarczana przez catering, czy też przygotowywana samodzielnie, zapobiegnie problemom takim jak niedobór białka w organizmie. Wystarczy stosować produkty dostarczające wszystkich niezbędnych aminokwasów i dbać o dostosowywanie kaloryczności całej diety, do zapotrzebowania organizmu.